12 oktober 2009

De voors en tegens van BUMA/STEMRA

In navolging van Pim, die een veelgelezen Open Brief aan SENA alhier publiceerde, reageert Ruud Houweling, zanger en songschrijver van Cloudmachine, op de commotie rond BUMA/STEMRA's Fair Play-regeling. Inmiddels is deze afgelopen vrijdag, onder druk van VOICE en naar verluidt de Minister van Justitie zelf, deels teruggedraaid. Mij nog niet ver genoeg.

Ruud reageert, filosofeert, denkt mee en door:

Ik volg op Twitter de tamelijk heftige discussie die gaande is onder bloggers en beheerders van muzieksites n.a.v. de nieuwe spelregels voor het embedden van YouTube- en Vimeo-video's met de door BUMA/STEMRA daaraan gekoppelde (hoge) kosten.

Allereerst wil ik kwijt dat het voor mij persoonlijk niet hoeft, een vergoeding voor een video op YouTube. Bloggers doen goed werk met online lippendienst voor artiesten, groot en klein. Misschien moeten zij juist betaald worden en geld vragen voor een plek op hun blog. Eerlijk gezegd vind ik dat BUMA/STEMRA een beetje achter de feiten aanholt in deze kwestie. Tegelijk besef ik me dat dit een nieuw tijdperk is waarin logischerwijs nagedacht wordt over auteursrechtenkwesties. Daar is BUMA/STEMRA voor. Natuurlijk zijn kleine bloggers verontwaardigd. En daardoor ontstaat een discussie. Overigens zijn er ook grote bloggers die miljoenen verdienen met hun blog, zoals Perez Hilton.

Zoals veel makers van muziek bestaat een deel van mijn inkomen uit opbrengsten van auteursrechten via BUMA/STEMRA. Van muziek maken leven is niet eenvoudig en een onzeker bestaan. Een goede liedjeschrijver of componist worden vraagt veel liefde voor het vak, met weinig uitzicht op inkomsten in een industrie waarin vaak iedereen verdient aan de artiest behalve de artiest of componist zelf. Er zijn denk ik meer boekers, managers, platenmaatschappijen, uitgevers, journalisten, geluidstechnici, producers, radiomakers en mensen bij concertzalen werkzaam die wél een normaal inkomen hebben dankzij het werk van artiesten en componisten dan de artiesten/componisten zelf. Een compleet scheve verhouding. Mogen we dan alsjeblieft een beetje nadenken of vechten voor auteursrechten af en toe? Dank u!

BUMA/STEMRA is een belangrijke en solide partner voor mensen die professioneel met muziek bezig zijn. Het is een onmisbare schakel voor componisten/auteurs. Ik ben reeds 20 jaar aangesloten bij de organisatie en heb in die tijd veel geleerd over de soms complexe processen en moeilijk te controleren (internationale) geldstromen die BUMA/STEMRA voor de componisten/auteurs volgt. Soms frustreert het dat je er zelf als aangeslotene nog weleens bovenop moet zitten, maar BUMA/STEMRA is altijd welwillend om met raad en daad bij te staan. Binnen onze landsgrenzen is alles goed te volgen. Maar zodra je met het buitenland te maken krijgt moet BUMA/STEMRA ook allerlei sporen volgen. Gezien de ongelooflijke hoeveelheid muziekgebruik wereldwijd een welhaast onmogelijke taak.


Om een voorbeeld te noemen: een liedje dat ik samen met een vriend schreef is opgenomen door Tarja Turunen (ex-Nightwish), kwam uit in 70 landen via Universal. Tarja toerde tot drie keer toe de wereld over met dat liedje (My Little Phoenix). Concertpromotors moeten in veel landen voor elk optreden een auteursrechtenbijdrage betalen voor de uit te voeren live muziek. Ik dacht lang dat BUMA/STEMRA die gegevens vanzelf zou volgen of binnenkrijgen via zusterorganisaties. Maar dat is, voor zover ik weet, niet het geval. Dus, stel, geld dat mij toekomt, dat door een concertpromotor in bijvoorbeeld Argentinië betaald is aan de lokale auteursrechtenorganisatie, blijft bij die organisatie liggen, totdat ik zélf kenbaar maak bij BUMA/STEMRA dat dat geld daar ligt. Ik kan dan een datum, locatie en liefst nog een setlist (die vind je ook nog wel op internet) mailen naar BUMA/STEMRA. En dan komt het goed. Maar als je dat niet weet blijft het in Argentinië liggen. Ik wil maar illustreren dat het niet eenvoudig is om alles goed te regelen, maar dat BUMA/STEMRA wel degelijk nodig is om als krachtige speler dat geld te innen. Wat niet wegneemt dat de organisatie bestaat uit mensen die - net als bij ieder ander bedrijf volgens mij - aldoende leren. Op een normale en nette manier. De paniek onder bloggers is begrijpelijk, maar laten we respectvol met elkaar omgaan. Dan blijft het een discussie en wordt het geen scheldpartij.

Terug naar internet en embedden. Afgezien van het feit dat ik het persoonlijk onnodig en vreemd vind om bloggers te belasten voor een dienst die YouTube of Vimeo levert, kan ik me voorstellen dat BUMA/STEMRA nadenkt over professionele sites die een eigen player embedden. Sites als 3VOOR12 die zélf hun materiaal creeëren zijn natuurlijk fantastisch voor artiesten. Die exposure levert de band meer op dan de paar centen die langs deze weg wellicht binnenkomen via BUMA/STEMRA. 3VOOR12 neemt overigens een unieke plaats in en zou m.i. sowieso moeten worden gevrijwaard. De site heeft de Nederlandse popcultuur een enorme impuls gegeven. Hulde aan de makers!

Hoe meer je erover nadenkt hoe complexer de discussie wordt: gaan regisseurs en cameramensen zich ook hard maken voor een vergoeding gelijk aan die van uitvoerende muzikanten via SENA? Want zonder hun werk was de video anders geworden. En gaat BUMA/STEMRA turven per artiest? Dat blijkt in de praktijk meestal niet te werken (zie mijn song voor Tarja hierboven). Met als gevolg dat er wel geld binnenkomt, maar dat moeilijk te verdelen is onder de aangeslotenen. Natuurlijk zijn er allerlei rekenmodellen, gebaseerd op populariteit en hitlijsten waardoor grote namen soms onevenredig veel vergoed krijgen [lees hier hoe dat zit, red.]. Volgens mij kan dat accurater.

Persoonlijk voel ik het meest voor een vergoeding van streams. Want meer dan streamen is het (meestal) niet. Organisaties als Independent Online Distribution Alliance (IODA) en CDBaby zijn volop bezig om online distributie van audio op een goede manier te regelen. De streams van o.a. LastFM, Napster en MySpace lopen al via deze organisaties. Ik kan online keurig staatjes zien via IODA en CDBaby van de afgespeelde Cloudmachine audiostreams. Per stream ontvangen we bijvoorbeeld via:

Napster $ 0.01545
MySpace $ 0.00100
LastFM $ 0.00407

Gelden die via de streams-aanbiedende sites worden doorberekend aan luisteraars of worden vergoed via reclameinkomsten. 10.000 streams via LastFM leveren zo ca. $40 op. Niet elke play op LastFM is een stream: veel mensen hangen hun iPod aan de computer en LastFM registreert dan de plays van de iPod. Die tellen natuurlijk niet mee.

Groot voordeel is dat met software exact is na te gaan welke filmpjes afgespeeld zijn. Als IODA en CDBaby dat kunnen controleren met audio bij talloze online radiostations, moet dat met video ook kunnen bij platforms als YouTube en Vimeo. Die laatsten kunnen dan eventueel abonnementsgelden vragen of via banners inkomsten generen. Zij zijn feitelijk de aanbieders van het materiaal. Is dat nou zo moeilijk? Overzichtelijk en controleerbaar. Met een minimale en 1-op-1 vergoeding aan de makers. Volgens mij is dat de enige weg als je vergoedingen wilt voor geëmbedde filmpjes.

Natuurlijk hopen bloggers dat artiesten massaal opstaan en tegen de mogelijke maatregelen in het geweer komen. Voor mij persoonlijk geldt dat ik dat door complexiteit van de materie de situatie niet helemaal kan overzien. De dag komt dichterbij waarop platenmaatschappijen gaan betalen voor het embedden van een filmpje voor een van hun artiesten op een populair blog [dat lijkt al in gang gezet, red.]. Dan verdient die blogger ook aan zijn blog. Een paar honderdste dollarcent per stream lijkt dan niet zo raar meer. Niet alle bloggers zijn klein en het draait niet alleen om obscure artiesten. Vind maar eens een modus die voor iedereen werkt... Niet eenvoudig. Dit is een nieuw tijdperk, met letterlijk nog ongeschreven wetten. Maak kabaal bloggers, dat kan geen kwaad. Ik verwacht dat BUMA/STEMRA de signalen wel oppikt.

Ruud Houweling
www.cloudmachine.nl

Geen opmerkingen: