25 juni 2012

@3FM's Mega Top 50 gaat streams meetellen - @WilbertMutsaers vertelt hoe en waarom

Uitstekend nieuws, want de cd-single is dood en digitale verkopen via iTunes (vaak 70-80% marktaandeel of meer - niet gezond) en Target zeggen lang niet alles. Hoe kan het anders dat 'hitloze' artiesten als Mac Miller en Skrillex met gemak tweemaal de MAX resp. de HMH vullen, Lowlands headlinen of The Weeknd bovenaan de Pitch-poster prijkt? Spotify, Deezer, 22tracks en vele andere manieren waarop muzikanten hun muziek streamen en aanbieden (Topspin, Bandcamp) zijn op dit moment ook een indicatie van de populariteit van tracks en artiesten. Om nog maar te zwijgen van met afstand het grootste streaming muziekplatform ter wereld, al jarenlang: YouTube. Want laten we wel wezen: wat is een hitlijst meer dan de populairste liedjes op een rij gezet? Wilbert Mutsaers, zendermanager van 3FM en Radio 6 Soul & Jazz, vindt dat ook en heeft zich actief ingezet om de Mega Top 50 naar 2012 te halen. Nadat hij eerder toelichtte hoe 3FM's playlist wordt samengesteld, vertelt hij nu hoe en waarom per 1 september ook streams worden meegeteld in de Mega Top 50.

Mutsaers: 'Sinds de komst van streaming muziekdiensten als Spotify en Deezer bestond bij mij de wens om inzicht te krijgen in het streaminggedrag van muziekliefhebbers. Daarnaast wilde ik graag dat streams zouden meetellen voor 3FM's Mega Top 50 om zo een zo relevant mogelijke chart samen te stellen. De aanstaande start van nieuwe streamingdiensten van bijv. Ziggo [nog even geduld a.u.b.] maakt het nog urgenter en interessanter om dit te doen.

We weten al geruime tijd dat voor veel mensen toegang tot muziek op langere termijn waarschijnlijk belangrijker wordt dan bezit ervan. Het is nu nog een minderheid - muzieknerds zoals ik willen dat nog wel 'ns overschatten - maar deze groep zal verder groeien zolang streaming dataverkeer op mobiele diensten betaalbaar - lees gratis of goedkoop - blijft en er keuze blijft bestaan tussen gratis (met reclame) en premium luisteren. Ook de strategie van Apple aangaande iTunes en hun hardware zal mede bepalen hoe hard en snel streaming doorzet.
Hoe het ook loopt, streaming muziek beluisteren is al explosief gestegen en zal verder groeien, al is het maar omdat rechthebbende partijen als muzieklabels belangen hebben genomen danwel afdrachtsafspraken hebben gemaakt met partijen als Spotify, YouTube, Vevo en dus belang hebben streaming muziek luisteren te stimuleren. De tijd van de fysieke single is (zo goed als) voorbij [soms ook niet], de downloadmarkt is procentueel gestegen, maar dat komt natuurlijk deels door de sterke daling van fysieke verkopen. Het vliegwieleffect in combinatie met de iPod lijkt wat af te remmen, mede door het succes van de iPhone en andere smartphones die streaming muziek luisteren faciliteren, alsmede de hardware toepassingen die mensen thuis doorvoeren zoals via wi-fi luisteren, Sonos etc. Dat laatste zou kunnen leiden tot andere betaal- en ownership-modellen voor downloads onder druk van de markt - maar dat is een ander verhaal...
Praktisch gesproken: in welke verhoudingen we streams, sales en airplay gaan wegen voor de Mega Top 50 bespreken we komende weken met Soundaware, de samensteller van de lijst in opdracht van 3FM. Belangrijk is hoe de cijfers zich op dit moment verhouden; daar heb ik nog geen zicht op. Toen de fysieke sales-chart voor het eerst 'gemengd' werd met downloads speelde hetzelfde vraagstuk. Doelstelling is om met zoveel mogelijk informatie van relevante streamingdiensten te werken. Internationaal opererende diensten als Spotify zijn na hun start-up fase begonnen met afspraken maken over de verstrekking van hun gegevens voor hitlijsten. In de VS en UK is dit al gaande. In Nederland heb ik rechtstreeks met een aantal partijen contact opgenomen, in de hoop cijfers te krijgen, maar de internationale praktijk bleek wat weerbarstig: men wilde doorgaans wachten op richtlijnen die het hoofdkantoor afgaf was mijn indruk. Bij iTunes was deze situatie enkele jaren geleden precies zo.

Nu is het zover dat men gegevens wil verstrekken voor samenstelling van hitlijsten en daar ben ik blij mee. We hebben nog geen cijfers gezien dus kunnen nog niet zeggen wat verstandige of logische verhoudingen voor de Mega Top 50 zijn. In zijn algemeenheid: als het aantal streams verhoudingsgewijs toeneemt, moet dat ook in die verhoudingen terugkomen. De samenstelling van de lijst is en blijft vanaf 1 september work-in-progress op basis van voortschrijdend inzicht, marktontwikkeling, luister- en koopgedrag van muziekliefhebbers, net zoals het aantal streamingplatforms dat meegenomen kan en mag worden.
Op platform-niveau harde cijfers publiceren zal niet gebeuren, vermoed ik. Daarmee gaan diensten als iTunes, Spotify en Deezer niet akkoord. Dat gebeurde in het verleden ook niet met fysieke sales van Free Record Shop, Media Markt, Blokker, de Plato-keten etc. De afspraken die we met Soundaware en Gfk hebben gemaakt, houden in dat we per 1 september met cijfers van tenminste 3 à 4 diensten gaan werken, en zoveel meer als mogelijk. Welke dat zijn, maken we bekend zodra dat kan.

Mijn verwachtingen voor de toekomst: muzieklijstjes blijven altijd interessant, zowel op micro- als op macro-niveau. Een relevante hitlijst moet actueel zijn en een serieuze afspiegeling van de populariteit van tracks en artiesten - dat bereiken we met deze volgende stap!'

3 opmerkingen:

Erwin Blom zei

Boeiend lijkt mij hoe een play wordt gewaardeerd. Een bewust gekozen play in Spotify hoort mijns inziens meer waarde te hebben dan een track die ik toevallig op de radio hoor. Natuurlijk, lastig om te wegen, maar de ene play is de andere niet!

Unknown zei

Heel goed punt. Lijkt me technisch heel lastig meetbaar, maar ben de redenatie met je eens. Een bewuste keuze is meer waard dan 'voorbij komen', bewust kiezen voor het streamen van 1 track of artiest is de aanschaf of download van morgen.

Wilbert Mutsaers zei

Varianten op dit punt zijn ook door mijn hoofd geschoten. En hoe verhoudt de 'intentie' van het beluisteren van een download zich bijvoorbeeld tov een stream luisteren? We weten en voelen denk ik allen aan dat er verschillen zijn maar hoe die te meten? En ook binnen streaming gebruik zijn er verschillen: de ene keer zoek je bewust een track op omdat je die wil horen, de andere keer probeer je gewoon eens wat uit of komt een track ad random voorbijgeshuffeld.
Nog een stap verder: hoe mooi zou het zijn als we ook de gegevens zouden krijgen hoe vaak mensen hun 'gekochte' downloads of via CD ingevoerde tracks in hun iTunes bibliotheek luisteren? Binnen iTunes kun je zelf zien hoe vaak je tracks hebt geluisterd maar daarbuiten is het niet zichtbaar.
Van boeken weten we dat heel veel mensen de boeken die ze thuis hebben staan helemaal niet gelezen hebben.
Van apps weten we dat de schrikbarende aantallen die vaak genoemd worden, veelal een optelsom zijn van allerlei updates en dat de conversie naar daadwerkelijk gebruik vaak heel laag is. Bij muziekdownloads is dat beter/meer, enfin zo kunnen we een hele sociale theorie opzetten met elkaar. Wat me leuk lijkt overigens. Misschien moeten we daar nu mee beginnen? :)
Wilbert